صاحب امتیاز دیوان محاسبات کشور مدیر مسئول دکتر سید احمدرضا دستغیب سردبیر دکتر مهدی مرادی اعضای هیات تحریریه دکتر مهدی مرادی
دکتر سیدمحمد مقیمی دکتر ایرج نوروش دکتر جعفر باباجانی دکتر شکراله خواجوی دکتر محمد کاشانی پور دکتر محمد عرب مازار یزدی دکتر رضا حصارزاده دکتر مهدی صالحی
استاد دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری، ایمیل: Jafar.babajani@gmail.com
چکیده: (646 مشاهده)
در همه کشورها اعمال نظارت و کنترلهای داخلی بر منابع مالی عمومی بر عهده وزارت دارایی و به نمایندگی از قوه مجریه است اما نظارت و حسابرسی مستقل بر این منابع از وظایف دیوان محاسبات به نمایندگی از قوه مققنه است. احکام نظارت و حسابرسی مستقل به صورت معمول در قانون دیوان محاسبات منظور و به تصویب میرسد. در ایران از سال 1289 تاکنون چهار قانون برای اعمال نظارت و حسابرسی مستقل با عنوان قانون دیوان محاسبات تدوین و به مورد اجراء گذاشته شده است. در تدوین این قوانین، همواره قانون مورد عمل مبنای تدوین قانون جدید قرار گرفته و احکامی به آن اضافه یا احکامی از آن حذف شده است. اگرچه قانون دیوان محاسبات کشور مصوب 1361 و اصلاحات بعدی آن نسبت به قوانین ماقبل خود از قابلیتهای درخور ملاحظهای برخوردار است اما کماکان با کاستیهایی نیزمواجه است.
در پژوهش حاضر برای اولین بار تلاش شده است احکام کلیدی و ساختارساز نظام کنترل و حسابرسی مستقل از قوانین دیوان محاسبات 45 کشور منتخب از پنج قاره جهان استخراج و با احکام کلیدی پیشبینی شده در قانون دیوان محاسبات کشور و اصلاحات بعدی آن مقایسه شود. نتایج حاصل از این بررسی تطبیقی در قالب پرسشنامهای حاوی ابعاد، مؤلفهها و شاخصهای یک نظام نظارت و حسابرسی مستقل، با همکاری دیوان محاسبات بین حسابرسان کل، حسابرسان ارشد و مدیران ارشد دیوان توزیع گردید. در مجموع، تعداد 69 پرسشنامه جمعآوری و با استفاده از روش تحقیق دلفی فازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بیانگر این واقعیت است که صاحبنظران دیوان محاسبات در مورد الگوی پیشنهادی برای استقرار نظام نظارت و کنترل مستقل قابل پیشبینی در قانون جدید دیوان میباشد، اجماع نظر توافق دارند.
Babajani J. A Model for Legal Bases of Independent Audit and Oversight in Public Sector of Iran. audit knowledge 2020; 20 (79) :5-30 URL: http://danesh.dmk.ir/article-1-2532-fa.html
باباجانی جعفر. الگویی برای تدوین مبانی قانونی نظام نظارت و حسابرسی مستقل در بخش عمومی ایران. دانش حسابرسی. 1399; 20 (79) :5-30