صاحب امتیاز دیوان محاسبات کشور مدیر مسئول دکتر سید احمدرضا دستغیب سردبیر دکتر مهدی مرادی اعضای هیات تحریریه دکتر مهدی مرادی
دکتر سیدمحمد مقیمی دکتر ایرج نوروش دکتر جعفر باباجانی دکتر شکراله خواجوی دکتر محمد کاشانی پور دکتر محمد عرب مازار یزدی دکتر رضا حصارزاده دکتر مهدی صالحی
گروه مدیریت مالی، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. نویسنده مسئول؛ farzadehashemi@yahoo.com
چکیده: (144 مشاهده)
تخلفات و انحرافات بودجه‌ای و عدم نظارت اثربخش با فرایندهای سنتی تهیه گزارش تفریغ‌بودجه از دلایل اصلی عدم تحقق اهداف قوانین بودجه سالانه است و با روش‌های سنتی نیز میزان مسئولیت هریک از مدیران در تخلفات و ترک فعل‌ها به‌طور کمّی و شفاف قابل‌ارائه نمی‌باشد. لذا هدف این پژوهش ارائه شاخص‌ها و الگوی ریاضی، برای ارزیابی عملکرد مجریان در گزارش تفریغ‌بودجه است. جامعه آماری پژوهش، خبرگان و متخصصان مالی‌و‌بودجه‌ای می‌باشند که بر اساس فرمول کوکران تعداد 384 نفر از آن‌ها انتخاب و روش تحقیق، کتابخانه‌ای و میدانی و ابزار جمع‌آوری نظرات خبرگان پرسش‌نامه است. بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده، مطابق با متغیرهای مستقل(شامل؛ عملکرد‌‌بودجه‌ای،تحقق احکام، مدیریت مؤثر منابع‌مالی، تخلفات) و متغیر وابسته (سنجش و رتبه‌بندی عملکردها)، ابتدا اهم شاخص‌های کلیدی تعیین و سپس الگوی ریاضی آن ارائه گردیده است. تجزیه و تحلیل و اولویت‌بندی یافته‌ها با روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) و نرم‌افزار اکسپرت‌چویس (EC) انجام و با روش حداقل مربعات جزئی (PLS) ضریب اهمیت، روایی و اعتبار آن‌ها تعیین و مورد ارزیابی قرارگرفته که نتایج بیانگر کافی بودن اعتبار آن‌ها است. طبق روش AHP، اهم شاخص‌های کلیدی عملکرد بودجه‌ای، برای شناسایی تخلفات و انحرافات، به ترتیب عبارت انداز شاخص‌های؛ احکام تکلیفی بودجه‌ای، متغیرهای کلان اقتصادی بودجه‌ای، مصارف بودجه‌ای و منابع بودجه‌ای. بر اساس نتایج روش PLS، ضریب اهمیت متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته به ترتیب عبارت انداز ارزیابی؛ مدیریت مؤثر منابع مالی و پیشگیری از تخلفات، میزان تحقق تکالیف دستگاه‌های اجرائی، تعیین الزامات قانونی، رتبه‌بندی عملکرد مالی و بودجه‌ای مدیران.
Abdali J, hashemi S F, hashemigohar M, shohhoseini M. Identifying budget violations and deviations with key indicators and mathematical model in the Settlement Reports. audit knowledge 2025; 24 (97) :233-267 URL: http://danesh.dmk.ir/article-1-3342-fa.html
ابدالی جواد، هاشمی سیدفرزاد، هاشمی گهر محسن، شاه حسینی محسن. شناسایی تخلفات و انحرافات بودجه‌ای با شاخص‌های کلیدی و الگوی ریاضی در گزارشات تفریغ‌بودجه. دانش حسابرسی. 1403; 24 (97) :233-267
.png)
